Buitengebied

We zijn trots op ons agrarisch landschap, onze landgoederen, onze bossen en onze groene omgeving. Ook landschapselementen horen daarbij, zoals houtwallen en singels, poelen en vennen, boomgaarden, landgoederen en kastelen. Ons landschap is een belangrijke drager voor cultuurhistorie en recreatie en toerisme en is daarbij belangrijk voor het woongenot van onze inwoners en bezoekers. Daarom hanteren we een gebiedsgerichte aanpak. Dit betekent dat we per gebied beoordelen wat het nodig heeft en we maken een aanpak dat past bij de kenmerken van een gebied. Elk gebied is namelijk anders. In plannen voor het buitengebied volgen we de nationale beleidslijn om bodem en water sturend te maken.

Hof van Twente beschikt over een groot buitengebied met verschillende functies. Functies als landbouw, recreatie, wonen en natuur wisselen zich af en hebben schijnbaar willekeurig een plek gevonden in het kleinschalige landschap. Kenmerkend voor het buitengebied zijn de ensembles van grote eenheden natuur en cultuurhistorie (bos, landgoederen, stuwwallen, kampen en essen, etc.) en het half open landbouwgebied met verspreide landschapselementen, zoals singels en solitaire bomen. Ook de open glooiende escomplexen en de grootschalige broekontginningen met broekbos zijn kenmerkend voor het buitengebied in Hof van Twente. Naast de grote eenheden landbouw zijn er smalle beken met maten en singels te vinden en rondom Markelo ook een reliëf van stuwwal en “bergen”.

In het buitengebied worden veel activiteiten ondernomen. Met haar grote buitengebied huisvest de gemeente een agrarische sector die van oudsher een prominente rol speelt in het beheer van het landschap. In voorgaande decennia hebben deze bedrijven overal een schaalvergroting doorgemaakt. Daarbij is het accent van traditioneel gemengde bedrijven verschoven naar de gespecialiseerde veehouderij.

Voor een deel  streven we naar kringlooplandbouw/natuur inclusieve landbouw, waarbij landbouw en natuur in balans zijn op het terrein van voer, mest, bodem, dierenwelzijn en innovaties. En voor een deel zoeken we naar nieuwe verdienmodellen voor de agrarische sector. Je kan hierbij denken aan stikstofbinding, CO2-registratie, recreatie, en de mogelijkheid om vrijkomend methaan op te slaan en te gebruiken voor aardgas of biogas (monomestvergisting). We bieden de agrarische sector ruimte om door te ontwikkelen passend binnen het gebied.

Naast de productiefunctie is het buitengebied een sterke groene drager waar natuur, landschap en landgoederen een belangrijke plek innemen. Recreatie en toerisme gebruiken het buitengebied en zorgen voor een economische impuls. We stimuleren natuurontwikkeling, de aanplant van bomen en het herstel van landschapselementen. We willen de bodemgezondheid en biodiversiteit op orde hebben en we benutten het vermogen van de bodem om CO2 vast te leggen.  Door het versterken van de groen & blauwe dooradering herstellen we verbindingen tussen grotere natuurgebieden en kleinschalig elementen. Het beheer en onderhoud borgen we door langjarige afspraken. Een doel is dat de grondwaterkwaliteit  op orde is en door het slim vasthouden van water zijn natuur en landbouwpercelen meer droogte-bestendig.

We willen ons buitengebied ook inzetten voor duurzaamheid. We zetten in op de energietransitie door ons te focussen op meer zon-op-dak en kleine zonneparken in buurschappen (<2 ha). Ook bieden we ruimte aan duurzaamheidsinitiatieven (daarvoor is draagvlak benodigd). We zetten in op een gebiedsgerichte aanpak om opgaven (ook ten behoeve van water/bodem) te halen. Verder bieden we bestaande recreatie de ruimte voor uitbreiding/innovatie.

De inwoners van het landelijke gebied en buurtschappen hebben een sterke sociale en maatschappelijke binding met het gebied waar ze wonen. Ze vormen hechte gemeenschappen waarbinnen een begrip als noaberschap een belangrijke functie vervult. Voor wonen is de variatie aan functies in het buitengebied waardevol doordat hierdoor allerhande voorzieningen en werkgelegenheid in het landelijk gebied wordt geboden. De afwissing draagt bij aan een prettige woon- en werkomgeving. Binnen de buurtschappen bestaat de wens om woningen voor jongeren te realiseren en andere maatregelen te nemen om de leefbaarheid in buurtschappen te bewaken. Onderdeel hiervan is dat we streven naar volledige dekking van glasvezel, waarbij we ook bij nieuwe ontwikkelingen aandacht hebben voor goede ontsluiting. We zien verder kansen om vrijkomende agrarische erven te herontwikkelen (voor wonen of werken).

Wat vinden de bewoners van het buitengebied?

"We zijn trots op onze natuur, landgoederen, bossen en groene omgeving."

Volgens de bewoners in het buitengebied is het agrarisch karakter, het buitenleven in het groen en de rust en ruimte die daarmee gepaard gaan, zaken die het buitengebied typeren. Ook het noaberschap hier is heel belangrijk. Dat staat in het teken van elkaar helpen, er voor elkaar zijn: ‘Wat jij niet kunt, dat kan de buurman wel’. Men heeft het idee dat het vanzelfsprekende noaberschap bedreigd zou kunnen worden door nieuwe ontwikkelingen en een meer individualistische mentaliteit. De roep om respectvol en flexibel met elkaar om blijven gaan is belangrijk.

De bewoners geven eensgezind aan dat het landschap waardevol is en ze steunen plannen om dit waardevol te houden. Daar is echter wel meer voor nodig dan een aanduiding op kaart; in sommige gevallen zijn ook investeringen vanuit de gemeente benodigd. Verder noemen bewoners het belang van een goed samenspel tussen nieuwe ontwikkelingen, landbouw en natuur, omdat die elkaar tegen zouden kunnen werken. Gezamenlijk keuzes maken en in gesprek blijven met elkaar is daarom essentieel. 

Show image fullscreen

Leefbaar kunnen wonen in het buitengebied. Dat is wat bewoners graag zien. Geen te dure huizen, maar woningen voor starters. In dit kader is het ook verstandig om leegstaande agrarische bebouwing goed te benutten. De bewoners geven ook aan dat het faciliteren van zorg (voor ouderen) in het buitengebied gewenst is.

In het buitengebied moet ook voldoende ruimte zijn voor lokaal ondernemerschap, maatwerk en kleine ondernemingen. Voedselproductie zou hierin meer centraal kunnen staan. In toenemende mate willen boeren ook nevenfuncties uitvoeren op de boerderij. Ze geven aan hiervoor perspectief nodig te hebben, en minder regels. Over recreatie zeggen inwoners dat er voldoende is en dat geen grootschalige recreatie gefaciliteerd zou moeten worden.

Op het gebied van verduurzamen en energieopwekking geven de meeste bewoners aan dat eerst de mogelijkheden voor zon op dak optimaal benut moeten worden, daarna pas kijken naar windturbines. Ook zeggen ze dat gemeenten verder moeten kijken dan hun eigen grenzen, zodat windbeleid goed op elkaar afgestemd is. Verder wordt ook de aandacht voor innovatie, nieuwe vormen van energieopwekking genoemd.

Daarom zetten we in het buitengebied in op :

• Voldoende perspectief bieden voor de agrarische sector (bijvoorbeeld vanuit de gebiedsprocessen NPLG en PPLG).

• Sociale cohesie in de buurtschappen.

• Bouwen van passende woningen voor de buurtschappen.

• Vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen gebruiken voor andere functies of slopen.

• Het behouden en versterken van de historische buitenplaatsen, monumenten en karakteristieke gebouwen.

• Het bieden van ruimte voor lokaalgebonden bedrijven.

• Het behouden en versterken van de Landschappelijke kenmerken en het versterken van de Biodiversiteit.

• Het versterken van de mogelijkheden (verblijfs)recreatie.